Wandelen op de Azoren:
avontuurlijke tocht op Santa Maria
De Azoren zijn een betoverende eilandengroep in de Atlantische Oceaan, behorend tot Portugal. De archipel bestaat uit 9 bewoonde en 8 onbewoonde eilanden, gevormd door vulkanische activiteit. Ze liggen verspreid over een gebied van ruim 500 kilometer, met in totaal zo’n 250.000 inwoners. Het grootste eiland is São Miguel, het bekendste onder toeristen.
In het hoogseizoen is Santa Maria, het zuidelijkste én kleinste eiland, rechtstreeks bereikbaar met een vlucht vanaf Amsterdam. Maar in het laagseizoen, waarin wij onze reis maakten, is de reis ernaartoe een stuk uitdagender. Het voelde alsof we met de bus, boot, trein, vliegtuig, paard en wagen én zelfs een postkoets moesten reizen om er te komen. En dat maakte onze wandelvakantie op de Azoren juist extra avontuurlijk.
Santa Maria is klein, afgelegen en daardoor uniek. Massatoerisme bestaat hier niet. De meeste reizigers bezoeken eerst de andere eilanden, waardoor wij tijdens onze 5-daagse trektocht letterlijk niemand anders zijn tegengekomen. Stel je voor: midden in de Atlantische Oceaan, op een eiland waar stilte heerst en je overnacht in eenvoudige hutjes, soms zonder stroom of warm water.
Dat is pas écht ontsnappen aan de drukte. En dát maakt wandelen op de Azoren, en zeker de Grande Rota de Santa Maria, zo bijzonder
Wandelen op Santa Maria: unieke route op de Azoren
Deze wandelvakantie op de Azoren volgt een unieke route die rond het volledige eiland Santa Maria loopt het kleinste én meest zuidelijke eiland van de archipel. Zelfs als je de Azoren kent, is de kans groot dat je nog nooit van Santa Maria hebt gehoord.
Toch kwam het eiland in beeld bij een breder publiek toen Floortje Dessing het bezocht voor haar serie Het Einde van de Wereld. In die aflevering liep ze ook (een deel van) deze indrukwekkende wandelroute.
De Grande Rota de Santa Maria is ontstaan uit een bijzonder initiatief. Een lokale ondernemer wilde een duurzaam project starten, zonder de inwoners of natuur in de weg te zitten. Hij ontwierp een meerdaagse wandelroute die het eiland in al zijn schoonheid toont een route die tot dan toe nog niet bestond.
Als onderdeel van de beleving heeft hij oude geitenhutten verspreid over het eiland omgebouwd tot comfortabele accommodaties. Ondanks de afgelegen en ruige omgeving, zijn deze hutjes verrassend goed uitgerust met oog voor detail én respect voor de natuur.
Dit maakt de wandeling niet alleen fysiek uitdagend, maar ook een culturele en ecologische ervaring die je nergens anders op de Azoren vindt.
Praktische informatie voor wandelroute Azoren
De Grande Rota de Santa Maria is een meerdaagse wandelroute op de Azoren van vijf dagen. De route is over het algemeen goed te doen, maar kent een gemiddeld tot pittig niveau. Dat komt vooral door het hoogteverschil: je loopt regelmatig omhoog over de kliffen, daalt vervolgens af naar het strand, en klimt daarna weer omhoog.
Juist die afwisseling maakt het tot een van de mooiste wandelingen op de Azoren, met talloze adembenemende uitzichtpunten onderweg.
De route is uitstekend gemarkeerd met rood-witte GR-tekens, waardoor verdwalen eigenlijk niet mogelijk is.
De beste reistijd om te wandelen op de Azoren is van mei tot en met oktober. Wij liepen de route begin april dat ging prima, al hadden we af en toe te maken met regenachtige dagen. Maar eerlijk is eerlijk: dat kan in mei net zo goed gebeuren.
Kortom: bereid je voor op wisselvallig weer, stevige klimmetjes en vooral een onvergetelijke ervaring midden in de Atlantische Oceaan
Dag tot dag ervaring Santa Maria Hike
Dag 1 Vila do Porto – Malbusca
- Duur 4 uur
- Afstand 10 km
- Stijging/daling 450 m / 220 m
De eerste etappe van de wandelvakantie op de Azoren start bij de woning van de route-eigenaar, die momenteel zelf op wereldreis is. De organisatie ligt daarom in handen van vrienden. Bij aankomst krijg je sleutels van de hutjes, laat je je bagage achter en ontvang je een duidelijke routebeschrijving. Na een korte briefing begint het avontuur.
Binnen enkele minuten verlaat je het stadje Vila do Porto en bevind je je midden in de natuur. Je passeert onder andere een kalksteengrot en daalt langzaam af naar de kust. Wij hadden gerekend op lunch in een dorpje onderweg, maar dat bleek in het laagseizoen uitgestorven. Tip: neem voldoende eten en snacks mee vanaf het beginpunt, waar supermarkten zijn.
Huisje boven op de berg
Vanaf het kustdorpje klim je naar het eerste huisje. Dit ligt spectaculair boven op een berg met een panoramisch uitzicht over de Atlantische Oceaan.
De wind gierde om ons heen een ruige, indrukwekkende ervaring.
Dag 2 Malbusca – Lapa
- Duur 5:30 uur
- Afstand 14 km
- Stijging / daling 620 m / 620 m
Vanuit het hutje wandel je via slingerende paden door groene weiden met koeien en schapen. De route volgt grotendeels de kliffen, met af en toe flinke stijgingen. Je passeert een indrukwekkende basaltmuur waar een waterval langs omlaag klettert. Het voelt echt als een pareltje waar je dan ‘toevallig’ langs komt. Fantastisch plekje!
Waterval & uitzicht
Even later wordt de daling ingezet en ga je langs een vuurtoren en volg je de kustlijn. Door het dorpje. Na het dorpje krijg je de keuze om even naar de onderkant van de waterval te lopen maar de route loopt langs de bovenkant. Vanaf boven zie je het water tientallen meters naar beneden vallen een prachtig uitzichtpunt.
Het tweede hutje ligt beschut tussen twee heuvels. Helaas hadden wij mist en regen, wat het extra onherbergzaam maakte, maar ook magisch.
Dag 3 Lapa – Norte
- Duur 5:30 uur
- Afstand 14 km
- Stijging / daling 510 m / 540 m
De derde etappe begon voor ons met dikke mist, waardoor we helaas weinig van het landschap konden zien. De mist was zo dik dat we de verderop staande bordjes niet meer konden onderscheiden, waardoor we flink moesten zoeken midden in het weiland. Maar met wat zoeken en veel gelach vonden we onze weg terug.
São Lourenço & uitzicht
Halverwege daal je af naar het schilderachtige kustplaatsje São Lourenço. In het laagseizoen is het er uitgestorven, maar de route door het dorp is afwisselend en mooi. Na het dorp volgt een pittige klim terug de bergen in. Het huisje van die nacht ligt prachtig, met een geweldig uitzicht over de zuidkust.
’s Ochtends werden we beloond met een regenboog boven zee. Wij hadden het geluk dat er 's ochtends een prachtige regenboog te zien was boven zee. Die pot goud hebben we maar even gelaten voor wat het was ;).
Dag 4 Norte – Baia do Ropaso
- Duur 4:40 uur
- Afstand 12 km
- Stijging / daling 460 m / 530 m
Deze etappe biedt twee opties: een route over de berg of eromheen. Wij kozen voor de uitdagende klim, en dat was het meer dan waard. Onderweg kom je door een klein dorpje waar tot onze verrassing een café open was. Even stoppen voor koffie is een aanrader!.
Klimmen, dalen en weer klimmen
De route is zwaar, met steile beklimmingen en lange afdalingen, maar de uitzichten over de westkust zijn spectaculair. Het huisje waar je overnacht biedt een heel ander uitzicht, omdat je het eiland overgestoken bent. Ook deze kust is waanzinnig mooi!
Dag 5 Bahia do Ropaso – Vila do Porto
- Duur 7 uur
- Afstand 21 km
- Stijging / daling 270 m / 420 m
De langste dag van de Santa Maria hike begint met een prachtige kustwandeling door glooiende landschappen. Onderweg kom je een beeld van Christopher Columbus tegen zeker even een fotomoment.
Na de lunch begint het tweede gedeelte van de wandeling, dat minder pittoresk is. Dit deel loopt langs de landingsbaan van het vliegveld, en ik kan je zeggen dat een landingsbaan behoorlijk lang is.
Tip: overnachting boeken in Santa Maria
Wij hadden een overnachting in Vila do Porto geregeld, wat ik ten zeerste aanbeveel. Onze medewandelaars moesten haasten voor hun vlucht en konden de laatste etappe niet helemaal afmaken. Wij sloten onze tocht af met een warme douche, een goed diner en een zacht bed. Perfecte afsluiter van een unieke wandelervaring op de Azoren
De accommodaties
De voormalige geitenhutjes zijn volledig verbouwd tot duurzame accommodaties en bieden plaats aan maximaal zes personen. Wij verbleven er met vier, wat perfect was – zeker als je elkaar nog niet goed kent. De ruimte is namelijk beperkt, maar slim en efficiënt ingericht.
Alles staat klaar bij aankomst
Bij aankomst staan zowel het eten als je bagage al voor je klaar. Super praktisch na een lange wandeldag. De toiletten zijn composttoiletten, waarbij afval vermengd wordt met zaagsel een milieuvriendelijke oplossing die verrassend goed werkt.
De accommodaties zijn zelfvoorzienend: elektriciteit en warm water worden opgewekt met zonne-energie. Is het koud? Dan kun je de houtkachel aansteken voor extra warmte. Koken doe je op een gasstel, en er staat zelfs een fles wijn klaar als welkom. Drink je hem niet helemaal leeg? Dan neemt de bagagevervoerder hem gewoon mee naar het volgende hutje.
Mocht de zon even niet schijnen en er geen warm water beschikbaar zijn, dan is er een slim systeem om water te verwarmen via een houtvuur. Aan alles is gedacht eenvoudig, duurzaam én comfortabel
Wat neem je mee
Het terrein op Santa Maria is ruig en onherbergzaam. Daarom moeten de bagagebrengers soms een deel van je bagage te voet vervoeren. Ze vragen dan ook met klem om je tas niet zwaarder te maken dan 10 kilo.
Omdat je op een eiland midden in de Atlantische Oceaan bent, kan het weer snel omslaan. Zorg dus voor:
- Warme kleding (dikke trui of vest)
- Regenkleding (jas én waterdichte broek)
- Comfortabele kleding voor in de hutjes
- Zonnebrandcrème en een korte broek voor zonnige dagen
- Goede wandelschoenen – absoluut onmisbaar!
- Extra waterflessen – waterpunten zijn schaars
In het hoogseizoen zijn er meer horecagelegenheden open, maar tijdens het laagseizoen is veel gesloten. Houd daar rekening mee bij het inpakken van snacks of lunch.
Voor de geitenhutjes
De geitenhutjes zijn basic, maar knus en duurzaam. Voor de overnachtingen heb je nodig:
- Eigen slaapzak en kussen (of huur ze ter plekke)
- Powerbank – bij weinig zon is er soms onvoldoende stroom
- Biologisch afbreekbare shampoo & zeep – er is geen riolering en alles loopt direct de natuur in
Comfort & duurzaamheid combineren
De hutjes worden verwarmd met een houtkachel en van energie voorzien via zonnepanelen. Neem een powerbank mee voor je apparaten, zeker als het meerdere dagen bewolkt is. Als het waait, en dat doet het regelmatig, kan het flink koud aanvoelen. Een winddicht vest of fleece is dan geen overbodige luxe.
Waarom de Grande Rota de Santa Maria een aanrader is
Deze wandeling was zonder twijfel een van de mooiste die we ooit hebben gedaan. De combinatie van de indrukwekkende natuur, de rust van het eiland en de unieke accommodaties maakte het een onvergetelijke ervaring. Omdat we in het laagseizoen gingen, kwamen we bijna niemand tegen, vijf dagen wandelen zonder andere mensen tegen te komen gaf ons het gevoel écht alleen op de wereld te zijn.
De weidse uitzichten en het ritme van de dagen brachten een gevoel van rust en eenvoud dat we zelden zo hebben ervaren. We kwamen herboren terug (oké, ook met een beetje spierpijn 😉).
Een unieke wandelervaring in Europa
Ben je op zoek naar een bijzondere wandelvakantie in het buitenland, maar weet je nog niet waarheen? Dan is de Grande Rota de Santa Maria op de Azoren absoluut een aanrader. Het is avontuurlijk, duurzaam, én compleet anders dan de gebaande paden.
Heb je vragen of wil je meer weten? Laat gerust weten, ik deel graag mijn ervaringen!
